Fraude met rekeningnummer en naam
Stel, iemand vult stiekem jouw IBAN rekeningnummer in bij het afsluiten van een abonnement of bij het bestellen van een product. Er is geen pincode nodig en geen verificatie, dus lijkt het voor de verkopende partij net alsof jij iets uit jouw naam gekocht hebt. Er werd jou dus vooraf geen toestemming gevraagd en je hebt geen geldige machtiging gegeven. Er is hier sprake van (identiteits)fraude en een onterechte incasso van jouw IBAN rekeningnummer.
Je geld terug na afboeking van je IBAN of een onterechte incasso
Op een kwade dag zie je ineens geld ingetrokken worden van jouw bankafschrift van iets wat jij helemaal niet hebt gekocht of besteld. Jij wilt uiteraard je geld terug gestort krijgen en van de bestelling af en/of dat het abonnement onmiddellijk gestopt wordt. Wat kan je dan doen en wat zijn je rechten bij deze fraude? Kan je nog wel iets doen, of ben je je geld kwijt en zit je nu vast aan een abonnement waar je niet op zit te wachten? Mag je het pakketje weigeren? Is dit te voorkomen?
Onterechte automatische incasso
Als je IBAN onterecht is gebruikt voor een afschrijving van je bank en je weet zeker dat jij hier geen toestemming voor hebt gegeven, dan kan je dit in het geval van een automatische afschrijving, tot maximaal 8 weken daarna nog op een eenvoudige manier terugboeken (ook wel storneren genoemd). Het afgeschreven bedrag wordt dan terugboekt naar jouw rekening. Neem vooraf eerst even contact op met het bedrijf dat het bedrag heeft afgeschreven.
Melding onterechte incasso wegens vergissing of fraude met rekeningnummer en naam
Weigert het bedrijf het bedrag terug te betalen en weet je zeker dat de incasso onterecht is, dan kan je het bedrag laten terugboeken. Dit storneren kan je zelf doen via jouw eigen internetbankieren account. Via ‘melding onterechte incasso’. Het geld staat dan direct weer op jouw rekening.
Automatische incasso, wat betekent dat?
Bij een automatische incasso geef je een bedrijf toestemming om geld van je rekening af te schrijven. Bijvoorbeeld een eenmalige afschrijving die elke maand terugkomt. Denk hierbij aan je sportschoolabonnement of een krantenabonnement. Een automatische incasso kan je achteraf terugboeken, maar ook vooraf tegenhouden. Een incasso tegenhouden kan t/m de werkdag vóór de afschrijving. Ben je net te laat? Dan boek je de incasso terug. Dit heet storneren.
Voorkom een deurwaarder aan je deur
Het is dus wel belangrijk dat je erachter komt wie de rekeninghouder is van diegene die geld int en dat je de incasseur direct op de hoogte brengt van wat er aan de hand. Dat het om oplichting gaat of dat je het er niet mee eens bent en dat je de automatische afboekingen wilt stopzetten. Anders zal het bedrag uiteindelijk alsnog automatisch van je rekening worden geboekt en nog erger; kan je herinneringen krijgen waardoor je uiteindelijk nog meer moet betalen voor iets wat jij helemaal niet besteld hebt.
Doorlopende automatische incasso
Gaat het om een periodieke overboeking (doorlopende automatische incasso ) dan kan je het bedrag helaas niet zelf laten storneren. Bij een doorlopende automatische incasso die je blijvend wilt stoppen neem je contact op met het bedrijf dat de afschrijving doet. Gaat het om oplichting en/of krijg je geen contact? Blokkeer het bedrijf dan helemaal en neem dan contact op met je bank.
Frauduleuze afschrijving
Gaat het om een frauduleuze afschrijving, dus iemand die misbruik heeft gemaakt van je rekeningnummer en naam, dan kan je deze in een periode van 13 maanden nog ongedaan laten maken. In het geval van fraude hoef je dus niet meteen bang te zijn dat je ook al je geld kwijt bent. Een afboeking van een onterechte bankafschrijving , die tot iets meer dan een jaar geleden is uitgevoerd, kan je nog terug laten draaien. Je moet uiteraard dan wel kunnen aantonen dat het om fraude gaat. Maar hoe doe je dat? We behandelen dit verderop in dit artikel.
Geld terugboeken na frauduleuze afschrijving
Wilt u een bedrag terug dat onterecht afgeboekt is en waarvoor u geen machtiging via digitaal incassomachtigen of op papier heeft afgegeven? Lees dan verder. Wij gaan hier verderop in het artikel nog uitgebreid op in.
Nieuw sinds 2020: gegevens oplichter via de bank krijgen
Over de aanpak van internetoplichting hebben de banken en het kabinet eind 2020 nieuwe afspraken gemaakt. Het slachtoffer kan via de bank aan de naam en adresgegevens van de online oplichter komen. Voorwaarde is wel dat je aangifte hebt gedaan van fraude bij de politie.
Wanneer de politie samen met jou constateert dat hier inderdaad sprake van oplichting is, dan kan je hiermee naar de bank. Die sommeert vervolgens de oplichter om het geld terug te storten op jouw rekeningnummer. De dader krijgt hiervoor 21 dagen de tijd. Doet hij/zij dit niet, dan deelt de bank zijn of haar NAW-gegevens met jou. Je kunt dan verdere stappen maken, bijvoorbeeld een deurwaarder inschakelen of naar de rechtbank gaan.
Hoe voorkom ik fraude met mijn IBAN nummer?
De kans is groot dat je in je leven wel eens te maken krijgt met bankfraude. Zelfs al ben je altijd heel voorzichtig met je bankgegevens, dan nog bestaat er een kans dat je slachtoffer kan worden van fraude. Fraudeurs gaan steeds slimmer en geavanceerder te werk .
Check je afschrijvingen op onterechte afboekingen
Check regelmatig je bankafschriften. Het is de enige manier dat je kan controleren of er ten onrechte geld van je rekening wordt afgeschreven en dat je er op tijd bij kunt zijn als iemand fraude pleegt met je rekeningnummer en naam. Tip: Bekijk de bij- en afschrijvingen van de bankrekening via de app. Zo kan je elke keer als je even ergens moet wachten je rekeningen controleren.
Betaalplatforms maken het minder transparant
Dit checken vergt soms wel even wat tijd, want het is niet altijd duidelijk welk bedrijf het geld heeft geïnd. Webshops gebruiken vaak een andere naam, of gebruiken een betaalplatform. Bij een betaalplatform betaal je als koper niet rechtstreeks aan de verkoper, maar maak je geld over naar een derde partij, het zogenaamde ‘Online Betaalplatform’ (Betaalproviders worden ook wel PSP’s genoemd, wat staat voor payment service provider). Is het geld overgeboekt, dan zendt de verkoper het pakje naar de koper. Zodra het pakketje dan ontvangen is en de ontvangst is bevestigd, betaalt het Online Betaalplatform de verkoper. Zo’n rekeningnummer lijkt dus wat vreemd, maar blijkt vaak zo’n betaalprovider te zijn die het betaalverkeer van een bedrijf regelt waar jij de aankopen hebt gedaan.
Veilige betaalplatvormen
Bekende en betrouwbare betaalproviders zijn onder andere Ayden, Sisow, PAY, Paypro, Buckaroo, Ingenico, PAYONE GmbH, Tinka B.V. , MultiSafepay, Online Payments Platform en Mollie Payments. Deze tegenrekening naam zal je dan ook vaak op je bankafschriften zien staan als je online aankopen doet of abonnementen afsluit. Bij het afgeven van bijvoorbeeld een machtiging voor een abonnement, kan het er dan op lijken dat een onbekende geld van jouw bankrekening afschrijft.
Veilig handelen met Marktplaats: houd je bankgegevens privé
Je bankgegevens en je naam (of NAW-gegevens) houd je liefst zoveel mogelijk privé om fraude te voorkomen, maar als je bijvoorbeeld koopt of verkoopt via Marktplaats dan ontkom je er niet altijd aan om je rekeningnummer en gegevens door te moeten geven. Bij zo’n site is het júist gebruikelijk om jouw bankrekeningnummer én naam door te geven. Je kunt op Marktplaats echter kiezen voor een zogenaamd ‘’Betaalverzoek met iDEAL’’. Deze dienst wordt aangeboden en uitgevoerd door Online Payment Platform BV, waardoor je niet elkaars IBAN-rekeningnummer en achternaam hoeft uit te wisselen. Je bankgegevens blijven dus geheim en alles wordt binnen Marktplaats afgehandeld.
Geef niet je woonplaats door bij een online aankoop op Marktplaats
Goed om te weten: Bij het doorgeven van je bankgegevens aan een koper op Marktplaats hoef je nooit je woonplaats of de plaats van de bank waar je rekening loopt door te geven. Alleen je IBAN nummer en je naam die daaraan gekoppeld is, zijn voldoende om het geld op de juiste manier over te maken.
Voorkom identiteitsfraude. In het kort:
-Maak een kopie van je identiteitsbewijs onbruikbaar voor anderen
-Geef niet zomaar informatie over jezelf
-Pas op met persoonlijke informatie op papier
Onbekend PayPal-account gebruikt mijn IBAN
Stel je ziet een overschrijving van een bedrag in centen van PayPal op je rekening ter verificatie. Je hebt dit zelf niet in gang gezet en weet misschien zelfs helemaal niets van PayPal. Het zit zo:
PayPal account aan IBAN koppelen door middel van kleine bedragen
PayPal verifieert een eigenaar van een bankrekening, door twee willekeurige stortingsbedragen tussen de € 0,01 en €0,99 op je bankrekening te storten. De hoogte van deze twee bedragen moet je dan binnen een daarvoor vastgestelde periode doorgeven. Als de eigenaar van het gekoppelde account de hoogte van deze bedragen doorgeeft, dan weet PayPal dat rekening en account van dezelfde persoon zijn.
Geld overmaken door codemisbruik
Als jij deze opdracht niet gegeven hebt, heeft schijnbaar iemand anders je IBAN nummer in bezit en diegene probeert de code aan te vragen. Als diegene dan op de een of andere manier achter die code of het bedrag van de stortingen komt, dan kan diegene bij jouw PayPal-account en geld uit jouw naam overboeken en spullen op internet kopen.
Dief belt met smoes om code te achterhalen
Zorg dus dat je dit meteen doorgeeft aan PayPal en zorg vooral dat je nooit iemand anders deze code of bedragen zal doorgeven. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat iemand achter je telefoonnummer is gekomen en je met een smoes belt om die code / bedragen op te vragen. Doordat je de bedragen aan niemand doorgeeft kan ook niemand die jouw bankrekeningnummer gekoppeld heeft aan zijn account door die verificatieprocedure heenkomen. Hij/zij weet simpelweg niet welke bedragen er precies gestort zijn door PayPal en hij/zij kan deze dus ook niet terugstorten. Zolang je dus niets doorgeeft aan iemand anders zit je veilig.
Wat moet je doen?
Laat het PayPal rekeningnummer blokkeren bij je bank en laat tevens de machtiging blokkeren. Neem vervolgens contact op met PayPal. Het kan namelijk ook zijn dat iemand per ongeluk een verkeerd IBAN heeft ingevoerd en niks kwaads in de zin had. Werkt PayPal niet mee of doen ze moeilijk, meld de reactie van PayPal dan bij de Autoriteit Persoonsgegevens.
De verkopende partij bij misbruik van IBAN
De verkopende partij, zoals de webshopeigenaar of het krantenbedrijf, wil in geval van onterechte bestellingen wel zeker weten dat jij niet echt de bestelling hebt geplaatst. Kan je de koop niet meer terugdraaien en je geeft aan dat er sprake is van oplichting, dan zullen ze je vragen om aan te tonen dat jij niet diegene bent die de machtiging heeft afgegeven. Het probleem is namelijk dat diegene die de koop in jouw naam heeft gedaan, ook misbruik kan maken door te zeggen dat hij helemaal niet degene is die de koop heeft gedaan en dat je hem onterecht beschuldigd.
Hoe toon ik aan dat ik de machtiging niet heb gegeven?
Het aantonen van een onterechte machtiging en/of dat iemand bewust met kwade bedoelingen jouw naam en rekeningnummer heeft gebruikt, kan een lastige zaak zijn. Een vervalste handtekening is makkelijk gezet en wordt helaas regelmatig als ‘rechtsgeldig’ gezien bij bedrijven of instanties. Het eenmalig overmaken van 1 cent ter verificatie zou dit soort fraude kunnen voorkomen, maar dit wordt niet altijd gevraagd (doe dit overigens nooit als een koper of verkoper dit op Marktplaats van je vraagt, maar alleen via betrouwbare websites van erkende instanties en bedrijven). De grote vraag is: Hoe kan je achteraf dan aantonen dat jij het niet bent die de bestelling heeft geplaatst?
Valse handtekening
Neem allereerst contact op met alle betrokken partijen. Kom je er niet uit, dan bel je de politie om aangifte te doen. Neem ook contact op met je bank en meld dat iemand onterecht gebruikmaakt van jouw naam, gegevens en ibannummer. Mogelijk moet je bankrekeningnummer geblokkeerd worden om verdere misbruik te voorkomen. Gaat het om een valse handtekening dan zou je de bank kunnen verzoeken om alle papieren machtigingen te controleren om de handtekening te vergelijken. Je kunt ook overwegen contact op te nemen met de Autoriteit Financiële Markten (AFM) voor consumenten.
Niet bestelde producten terugsturen
Ondertussen kan je de goederen binnen 14 dagen retourneren. De wet biedt namelijk 14 dagen bedenktijd en je mag de koop daarom altijd binnen 14 dagen zonder reden ontbinden en terugsturen. Helaas mogen webshops wegens privacy-redenen het IP-adres niet doorgeven van een besteller, dus op die manier kan je het niet aantonen dat jij niet de bestelling deed, of via dat IP-adres het adres / verblijfplaats van de oplichter vinden. Kom je er niet uit met de helpdesk van de webshop, dan kan je overwegen een brief of mail met uitleg te sturen aan de directeur/eigenaar van deze webshop. Er zijn gevallen bekend dat dit heeft geholpen.
Identiteitsfraude en oplichting
Tijdschriften, krantenabonnementen, toegangskaartjes etc. Als er geen controle tussen rekeningnummer en naam van de rekeninghouder plaatsvindt, kan iemand zomaar misbruik maken van de situatie en zich voordoen als iemand anders. Als je vermoedt dat je slachtoffer bent van identiteitsfraude, neem dan direct de volgende maatregelen:
- Laat direct je bankpasjes of creditcards tijdelijk blokkeren
- Doe aangifte bij de politie
- Opgelicht via internet? Meld dit op www.mijnpolitie.nl
- Meld identiteitsfraude bij het CMI (Centraal Meldpunt Identiteitsfraude), zij kunnen voor je bemiddelen
Aangifte doen van fraude met jouw bankgegevens
Doe altijd aangifte bij de politie als je slachtoffer bent geworden van fraude. Zelfs al is er een kans dat de oplichter niet opgepakt wordt. De politie krijgt door jouw aangifte inzicht in de fraudes die er online plaatsvinden. Stel er komen meerdere meldingen binnen van een zelfde naam of rekeninghouder, dan kan er sprake zijn van een grotere frauduleuze organisatie, waardoor er alles op alles wordt gezet om die op het spoor te komen.
Wanneer de politie constateert dat er inderdaad sprake is van fraude, kan je sinds eind 2020 met dit bewijs ook naar je bank stappen en achter de gegevens van de oplichter komen. Lees hier meer over onder het kopje ”Nieuw sinds 2020: gegevens oplichter via de bank krijgen” dat je hierboven vindt.
Verzamel zoveel mogelijk bewijs van (vermoedelijke) identiteitsfraude
Bewijzen die identiteitsfraude kunnen aantonen zijn bijvoorbeeld kopieën van bankafschriften, aanvragen van abonnementen en brieven van incassobureaus. Neem zoveel mogelijk documenten mee naar de politie, deze documenten zullen jouw verhaal ondersteunen. Denk daarbij aan een reisdocument waaruit blijkt dat je ergens anders was op het moment van de fraude.
Wellicht is onderstaand artikel ook interessant:
Wat kan iemand met mijn IBAN rekeningnummer en naam?