Kan iemand iets met je IBAN en naam?
Soms word je gevraagd je bankrekeningnummer door te geven plus je naam, of al je NAW-gegevens. Soms wordt zelfs je IBAN nummer gevraagd + een kopie van je ID, zoals je paspoort of je rijbewijs, waarbij je Burgerservicenummer (BSN) wel, maar ook wel eens niet is afgeschermd. Er zijn veel gevallen dat je je afvraagt of iemand misbruik kan maken van je bankpas, je IBAN + persoonsgegevens en/of identiteitsbewijs. We behandelen alle opties en gevallen stuk voor stuk, zodat je weet wat de risico’s zijn en wat iemand met deze informatie kan en niet kan.
NAW-gegevens, of kortweg NAW, is een verkorte benaming voor een groep van veldnamen in een handmatig of geautomatiseerd adressen- of klantenbestand. De benaming is afgeleid van naam, adres en woonplaats.
Wat kan iemand met mijn IBAN en naam (zonder bankpas)
Wat kunnen mensen met je IBAN en naam?
Stel iemand is in het bezit van je bankrekeningnummer en naam, maar niet de bankpas, dan zal geld opnemen niet mogelijk zijn. Hiervoor moet je de betaalpas daadwerkelijk in het bezit hebben. Wat iemand wél met jouw bankrekeningnummer kan doen, is het misbruiken voor het afsluiten van abonnementen en het aangaan van aankopen bij bedrijven die de mogelijkheid tot eenmalige machtiging hebben. Helaas voeren bedrijven nog erg weinig controle uit op dit soort fraude.
Consumentenrecht, hoe zit dat?
Ter voorkoming van fraude zou eigenlijk eerst via IDeal een testbetaling moeten worden uitgevoerd. Wanneer dit niet gebeurt, kan iemand dus bijvoorbeeld een krantenabonnement afsluiten met jouw naam en IBAN rekeningnummer. In Nederland zijn consumenten echter zo goed beschermd, dat er geen directe reden is voor paniek. Het abonnement is eenvoudig terug te draaien. Een abonnement die jij of iemand uit jouw naam heeft afgesloten, kan je binnen 14 kalenderdagen kosteloos en zonder opgave van reden opzeggen. Over je rechten bij het opzeggen van een lidmaatschap of over de bedenktijd bij lidmaatschap of abonnement kan je hier alles lezen.
Betaalproviders
Denk altijd goed na wat je allemaal hebt gekocht en betaald. Een legale afschrijving naar een rekeningnummer van een betaalprovider kan door het onbekende rekeningnummer op een vreemde, malafide afboeking lijken, maar in feite gebruiken betaalplatformen deze ‘onbekende’ bankrekeningnummers om het betaalverkeer te regelen van een bedrijf of webshop. Dit heeft dus niks met fraude te maken en is uiterst veilig. Meer informatie en uitleg over betaalproviders vind je in ons artikel ”Zijn Mollie en een DEUT bankrekening betrouwbaar, of ben ik opgelicht?”
Verschil particulier en bedrijf bij automatische machtiging
Bedenk ook dat particulieren nooit zomaar geld van iemands rekening kunnen afhalen. Bedrijven hebben wél de mogelijkheid om eenmalige incasso’s uit te voeren met een rekeningnummer en andere persoonsgegevens. Hier zijn door de banken wel strenge regels aan verbonden en niet zomaar ieder bedrijf kan daarom deze incasso’s uitvoeren.
TIP! Speciaal voor internet zou je kunnen overwegen een extra betaalrekening aan te maken. Zorg dat je op deze rekening niet rood mag staan en dat er nooit meer dan 10 euro opstaat.
Wat kan iemand met mijn rekeningnummer en code van telefonisch bankieren?
Stel iemand heeft via je IBAN prepaid kaarten opgewaardeerd. Je gaat onderzoeken hoe dit kan zijn gebeurd. Het blijkt niet via internetbankieren te zijn gelopen, maar via telefonisch bankieren, zoals de Rabofoon, Girofoon of Saldolijn. Kan dit zomaar? Kan iemand met je code of inlog telefonisch geld van je rekening halen of overmaken?
Online bankieren en verificatie
Wat je je eerst moet afvragen is of je een inlogcode hebt zonder betaalfunctie, of een inlogcode met betaalfunctie. De mogelijkheden verschillen per bank. De bank bepaalt namelijk wat je kunt doen met bankieren via je mobiel. Zo heeft de ING de Saldolijn zonder betaalfunctie en de Saldolijn met betaalfunctie. Met de toegangscode voor de Rabofoon kan je je saldo checken, geld overmaken tussen betaal- en spaarrekeningen, bij- en afschrijvingen beluisteren en rekeningen betalen. Kan iemand dit dan ook als diegene jouw IBAN + telefonisch bankieren toegangscode heeft? Ja, dat kan. Het is zeker niet fraudevrij.
Misbruik van code en IBAN bij online bankieren
Via telefonisch bankieren kan je bij veel banken geld overmaken naar een andere rekening. Dus iemand anders kan ook misbruik maken van jouw toegangscode en ibannummer. Zo kan diegene dus jouw geld overmaken naar zijn/haar eigen rekening. Als blijkt dat je onzorgvuldig met de code bent omgegaan kan je ook nog de pech hebben dat de bank het afgeschreven (dus gestolen) geld niet terugboekt. Om diefstal te voorkomen zorg je er in elk geval voor dat je de code veilig bewaart. Als je vermoeden hebt van misbruik, geef dit dan meteen door aan je bank zodat deze de code kan blokkeren.
Lees meer over de Rabofoon op de website van de Rabobank.
Mobiel bankieren: is het veilig?
De veiligheid voor telefonisch bankieren geldt ook voor mobiel bankieren. Via een app en een pincode (of toegangscode) snel even je saldo checken of geld overmaken kan bij bijna alle banken met je mobiel of via je tablet, dankzij een mobiel bankieren app. Ja, het is simpel én veilig omdat elke bank app beveiligd is met een unieke verificatiecode. Dit is een persoonlijke code die je net als bij telefonisch bankieren gebruikt om toegang te krijgen tot de app. Alleen jij hebt die persoonlijke code. Zolang niemand anders die code én je IBAN rekeningnummer heeft, zal er op geen enkele manier misbruik gemaakt kunnen worden via een app.
Bankieren app veilig installeren
Installeer de app wel altijd via de officiële app store en nooit via een link die je krijgt van een ander, ook niet een link die je binnen krijgt via je mailbox. Nederlandse bank apps zijn bovendien beveiligd met verschillende maatregelen: zoals een limiet op de bedragen die met de bank app kunnen worden overgeboekt en het weigeren van betalingen naar bankrekeningen die nog niet eerder door de rekeninghouder zijn gebruikt. Via veiligbankieren.nl lees je alles wat je kunt doen om zo veilig mogelijk online te bankieren.
Wat kan iemand met je IBAN in combinatie met je bankpas / betaalpas
Heeft iemand je IBAN en je bankpas, dan kan in het ergste geval contactloos betaald worden. Hiervoor heeft de dief geen pincode nodig . Gelukkig geldt dit alleen voor kleine bedragen. Elke bank heeft een eigen daglimiet. Bij de Rabobank is dit bijvoorbeeld 25 euro en bij de ING wordt boven de 50 euro je pincode gevraagd. Voor grote bedragen heeft iemand dus een pincode nodig. Houd de pincode en betaalpas daarom altijd gescheiden. Bewaar je pincode dus nooit samen met de bankpas.
PS De limiet voor contactloos betalen is vanwege het coronavirus tijdelijk verhoogd om de verspreiding van het virus in te dammen.
Wat kan iemand met mijn IBAN en telefoonnummer?
In principe kan iemand geen misbruik maken van je IBAN in combinatie met je telefoonnummer. Het is echter wel oppassen geblazen, want iemand zou je dus kunnen bellen en via een slinkse manier persoonlijke gegevens kunnen opvragen.
Dief belt voor toegangscode
Zo kan iemand je bellen en naar je NAW-gegevens vragen of via je telefoonnummer achter je adres komen. Er zijn daarom wel wat manieren te verzinnen dat iemand hier iets mee zou kunnen doen, maar als je nooit persoonlijke gegevens van jezelf aan vreemden doorgeeft, dan is er niets aan de hand. Met alleen je IBAN nummer en je adres kan iemand nog geen geld van je rekening halen of geld overboeken van jouw naar zijn/haar rekening. Daarvoor heb je nog altijd een toegangscode of verificatiecode nodig of een identiteitsbewijs. Maar het is nou eenmaal zo, dat hoe minder persoonlijke gegevens iemand van je heeft, hoe meer je beschermd bent tegen fraude met je IBAN.
Wat kan iemand met mijn IBAN en NAW-gegevens (naam, adres, woonplaats)
Als iemand je NAW-gegevens heeft, maakt het je in ieder geval goed vindbaar op het internet. Wie weet heb je wel ergens je BSN-nummer staan, of heeft iemand anders dit op een niet goed afgeschermde website gezet waar hackers bij kunnen. Het is dus niet ondenkbaar dat door het hebben van je IBAN + naam, plaats en woonplaats uiteindelijk fraude gepleegd kan worden. Puur doordat het je vindbaarder maakt en iemand via deze informatie nóg meer gegevens van je te weten kan komen.
Wat kan iemand met je IBAN en ID?
Dit is de meest gevaarlijke situatie. Heeft iemand je IBAN samen met je rijbewijs, paspoort of een kopie ervan waar je BSN nummer zichtbaar is? Dan ben je niet de enige. Duizenden keren per jaar misbruiken criminelen het Burgerservicenummer, de geboortedatum en het adres in combinatie met het IBAN nummer van iemand anders. Dit wordt alleen nog maar erger omdat je steeds minder vaak in persoon hoeft te identificeren en dit steeds vaker op afstand gebeurt. Een oplichter heeft dan alleen nog maar een kopietje van jouw ID nodig.
Stuur of geef nooit zomaar een kopie van je ID
Zo kan een crimineel op jouw naam een lening aangaan of een pand huren en voor je het weet heb je de politie of deurwaarder voor je deur staan. Niet alleen ben je dan veel geld kwijt, maar ook je naam wordt zwart gemaakt op internet en in administraties. Stuur dus bijvoorbeeld nooit zomaar een kopie of foto van een identiteitsbewijs naar een (ver)koper op Marktplaats en doe geen controlebetaling van €0,01 bij een Marktplaatstransactie.
Maak ID onbruikbaar voor criminelen
Als toch ergens een kopie van je identiteitsbewijs nodig is, maak die dan onbruikbaar: schrijf datum en doel erop en streep door wat niet nodig is (vaak het BSN-nummer).
Geld overmaken of krijgen zonder rekeningnummer te delen
Wil je geld overmaken naar een IBAN of geld vragen, maar je wilt liever niet je bankgegevens met elkaar delen? Met een Tikkie-betaalverzoek kan je geld vragen of overmaken aan iemand, zonder je IBAN-rekeningnummer te geven. Je rekening blijft dus anoniem. Dat kan doordat je via een Tikkie het geld ontvangt of betaalt via de Tikkie-tussenrekening. Lees hier hoe Tikkie werkt en hoe jouw bankgegevens, naam of telefoonnummer anoniem blijven bij een overboeking.
Wat moet ik doen bij fraude met mijn IBAN?
Lees hier meer over identiteitsfraude met IBAN en wat je moet doen bij vermoeden ervan. Bijvoorbeeld hoe en waar je aangifte moet doen en hoe je achter de gegevens van de oplichter kan komen.
Tot slot
Reageer nooit op mails, telefoontjes, sms’jes, of app-berichten met verzoeken om geld of inloggegevens. Klik ook nooit op een link. Geef sowieso nooit privégegevens aan bedrijven of instanties af waar je niets mee van doen hebt. En identiteitsgegevens al helemaal niet. Het maakt je kwetsbaar voor identiteitsfraude. Verberg je BSN tijdens het kopiëren van je ID-bewijs.
Beveilig kopie van je ID | Instructie
Maak een kopie van je ID onbruikbaar voor misbruik:
- Schrijf datum en doel op de kopie
- Streep alles door wat niet nodig is (zoals het BSN-nummer)
Je kunt hiervoor de KopieID-app Van de overheid gebruiken.